Tenor la legenda è Carl il Grond, suenter sia curunaziun sco retg dals Langobards, vegnì sin il Pass da l'Umbrail en ina burasca ch'el ha survivì saun e salv. Sco engraziament sto el avair fundà la claustra Son Jon. Da quai dat testimonianza la statua da stuc en la baselgia. L'emprim era quai ina claustra per muntgs, dapi il 12- avel tschientaner èsi dentant in convent per mungias. Durant si' istorgia da passa 1200 onns era la claustra adina abitada.
Müstair è la vischnanca la pli a l'ost da la Svizra. La vallada cun il medem num s'avra cunter il Vnuost en il Tirol dal sid. En la Val Müstair vegn discurrì rumantsch. En tudestg numnan ins la vischnanca "Münster". Tuttas duas furmas derivan dal latin "monasterium" che vul dir: claustra. La claustra ha damai dà il num a la vischnanca ed a la val.
En si' istorgia da passa 1200 onns n'è la claustra mai vegnida destruida cumplettamain, ed ella è vegnida transfurmada adina be parzialmain. Uschia sa preschenta il cumplex da la claustra oz sco in conglomerat d'edifizis da fitg differents stils da construcziun da differentas epocas che armoniseschan magari bain. La baselgia e la chapella da la sontga crusch dateschan anc dal temp da fundaziun (8-avel tschientaner). La Tur Planta dal 10-avel tschientaner e la residenza da l'uvestg dal 11-avel tschientaner èn be in pèr dals puncts culminants architectonics da la claustra.
L'onn 1983 è la claustra Son Jon vegnida messa sin la glista dals patrimonis
culturalas mundials da l'UNESCO. Quella giada era la claustra en decadenza. Sora
Pia Willi, la priura da la claustra dal 1986-2013, sa regorda ch'ils tetgs na tegnevan betg quella giada e che las mungias avevan da metter si sadellas cur ch'i pluveva. Ella sezza e las mungias eran surprendidas ch'ina tala claustra è vegnida declerada sco patrimoni da l'UNESCO. Igl era dentant gia la fundaziun "Pro Kloster St. Johann in Müstair" che s'occupava dal 1969 davent da la sanaziun e dal mantegniment da la claustra.
Decisiv per l'admissiun en la glista dals patrimonis da l'UNESCO eran ils frescos en la baselgia claustrala. I sa tracta dal pli grond e pli bain mantegnì ciclus da frescos dal temp medieval tempriv. Pli tard e grazia a las perscrutaziuns archeologicas a Müstair han ins scuvert anc ulteriurs objects da parada da l'istorgia da construcziun: la Tur Planta sco pli veglia tur d'abitar e da defensiun en las Alps, la chapella carolingica da la sontga crusch, la residenza romana da l'uvestg, per numnar be ils pli impurtants.
Mungias benedictinas, archeologs, fundaziun e museum
La claustra Son Jon a Müstair è unica, betg be pervia da sia architectura, ses frescos, ses chats archeologics e ses ulteriurs stgazis. Sia singularitad sa mussa er en il fatg ch'ella reunescha la vita claustrala, la tgira da la cultura, il museum, perscrutaziun e restauraziun e lascha daventar tut quai in'unitad fascinanta.